Cruce de Caminos, een levend netwerk van het culturele erfgoed van Spanje

5.000 kilometer aan routes om Spanje te herontdekken vanaf historische paden

Van archeologische vindplaatsen tot middeleeuwse kloosters, Spanje brengt zijn collectieve geheugen tot uitdrukking via een ambitieus netwerk van culturele routes die het land van noord naar zuid en van oost naar west doorkruisen. In het project Cruce de Caminos–Rutas Culturales (Kruispunt van wegen–Culturele routes) worden acht erfgoedroutes geconsolideerd die uitnodigen om de levende geschiedenis van het gebied te verkennen en de reiziger een meeslepende, duurzame en betekenisvolle manier bieden om vanuit het heden het verleden te verkennen. Deze routes strekken zich uit over meer dan 5.000 kilometer en doorkruisen gebieden met een grote historische, culturele en landschappelijke waarde. Ze verbinden meer dan 20 belangrijke plaatsen met elkaar. Elke route biedt een uniek perspectief op het Spaanse erfgoed, met activiteiten die variëren van fiets- en wandeltochten tot actieve deelname aan traditionele feesten. Een van de meest opvallende routes is de Vía de la Plata, de verbindingsweg tussen Gijón en Sevilla die het tracé van oude Romeinse wegen volgt en langs steden zoals León, Cáceres en Mérida loopt. De Camino del Cid volgt het literaire en historische spoor van El Campeador langs kastelen, middeleeuwse dorpjes en natuurgebieden. De Caminos de Arte Rupestre (routes de van de prehistorische rotskunst)  toegang tot de oorsprong van de Europese kunst in gebieden zoals de grotten van Altamira (Cantabrië), waar grafische uitingen van meer dan 20.000 jaar geleden een dialoog aangaan met het huidige landschap.

De grot van El Pendo maakt deel uit van de prehistorische rotskunstroutes en wordt sinds 2008 beschouwd als UNESCO Werelderfgoed
De grot van El Pendo maakt deel uit van de prehistorische rotskunstroutes en wordt sinds 2008 beschouwd als UNESCO Werelderfgoed © Rutas Culturales de España

Het project identificeert ook knooppunten waar routes samenkomen: de zogenaamde Cruces de Caminos (kruispunten). Deze punten, zoals Carmona, Albarracín of Cáceres, zijn een smeltkroes van beschavingen, artistieke stijlen en belangrijke momenten in de geschiedenis van het schiereiland. Bezoekers vinden er niet alleen monumenten en historische centra, maar ook sleutels om het gebied op een integrale manier te interpreteren, zoals het geval is met Alcalá la Real of Frómista, voorbeelden van deze verbinding tussen erfgoed en context. Naast het historische verhaal zet Cruce de Caminos zich in om het erfgoed tot leven te brengen  door middel van belevingsgerichte activiteiten. De route Cluny Ibérica  biedt toegang tot romaanse en gotische kloosters die bakens waren van het middeleeuwse denken. De Rutas de Carlos V (Karel V-routes) bootsen de reizen van de keizer na en combineren wandelroutes, lokale gastronomie en historische re-enactments.

Als je de Route van Karel V volgt, kun je het klooster van Guadalupe (provincie Cáceres) bezoeken
Als je de Route van Karel V volgt, kun je het klooster van Guadalupe (provincie Cáceres) bezoeken © Rutas Culturales de España

In het zuiden van het schiereiland organiseert Caminos de Pasión (Passie-routes)een culturele kalender die, vanaf de Heilige Week, het hele jaar door wordt geprojecteerd door middel van heilige kunst, workshops en eigen activiteiten. En aan de andere kant bieden infrastructuren zoals het Canal de Castilla de mogelijkheid om de hydraulische erfenis van de achttiende eeuw te verkennen via toeristische vaartochten, ruiterroutes of fietsttoerisme. Het aanbod is veelzijdig en flexibel: varen op 18e eeuwse kanalen, paardrjden, archeologische bezoeken of deelname aan lokale tradities. Cruces de Caminos – Culturele Routes van Spanje is niet alleen een netwerk van routes: het is een uitnodiging om de geschiedenis van het gebied te beleven, met een veelzijdig, toegankelijk aanbad dat gekoppeld is aan de gebieden en regio´s die deze erfenis in stand houden.